గ్రంథం: రసవాద సారస్వతం
రచయిత: చంద్రశేఖర దత్త
అధ్యాయం 29
శీర్షిక: గంధక తత్త్వ సారతత్వం – బంధదీప సృష్టి రహస్యం

తంత్రోక్తి సూక్తి:

“గంధకో బంధకృద్వాపి రసేన సహ యోజితః।
జీర్ణతామితి శక్తిశ్చ తేజోవాహన మర్చితః॥”

గంధక తత్త్వ పరిచయం:

గంధకము అంటే శుద్ధ సల్పుర్. ఇది రసతంత్రంలో అత్యంత కీలకమైన ధాతువు. గంధకము లేక రసయానం నిలబడదు. బంధకతత్వాన్ని స్థిరత ఇచ్చే అస్త్రంగా గంధకము ప్రసిద్ధి పొందింది.

ఈ గంధకము చర్మగత సంబంధములకే కాదు, రసపు ప్రవాహానికి ప్రాణసూత్రంగా పని చేస్తుంది. గంధక మిశ్రమం వలన సుగంధి వికాస, శక్తి సృష్టి, తేజో వాహనం సాధ్యమవుతుంది.

గంధక లక్షణములు:

లక్షణం వివరము

వర్ణం నిగ్రనలుపు/సింధూరాలింపు
గంధం మృదువైన సల్ఫరియ గంధము
తేజస్సు మద్యమ స్థాయిలో ఉంటుంది
ప్రవాహశక్తి రసవాహకతత్వం కలిగియుండును

గంధక శుద్ధి విధానములు:

1. నిమ్మరస శుద్ధి:

గంధకాన్ని నిమ్మరసములో మూడు పూటలు కరిగించి మలినములు తొలగించుట.

2. దుగ్ధ శుద్ధి:

మేడ మరిగిన పాలు లో గంధకాన్ని కలిపి గోమయ నెయ్యి ద్రావకంగా వేయించి ఫిల్టరింగ్ చేయుట.

3. తాంత్రిక మంత్రబంధ శుద్ధి:

మంత్రం:
“ఓం గంధకేశ్వరాయ నమః। అగ్నిశుద్ధికృతాయ శుభం భవతు మే॥”

జప సంఖ్య: 2160 జపాలు

గంధక పుటాల విధానం:

పుటం పేరు విధానం

గోమయ పుటం మృదుత్వ బంధ స్థిరత్వానికి
నారీబంధ పుటం జీవిత శక్తి చలనానికి
దీపబంధ పుటం తేజోమయ రూపస్థితికి

గంధక పుటం సాధారణంగా మూడు స్థాయిలలో – మృదు, మధ్యం, తిక్ష్ణముగా చేయబడును.

గంధక మర్దన విధానం:

కల్వం: తెలుపురాయి కల్వం

మర్దన ద్రవ్యములు: తులసి రసము, త్రికటు కషాయం

కాలవ్యవధి: 12-16 గంటల మర్దన, గోమూత్ర నియమితో

బంధదీప సృష్టి తత్త్వం:

బంధదీపము అనగా రస మరియు గంధక మిశ్రమములో తేజోమయ ధాతువులు వృద్ధి చేయబడే స్థితి. ఇది పుతం ద్వారా ఏర్పడుతుంది. దీని ద్వారా తేజో బంధక శక్తి ఉదయమవుతుంది.

సూత్రము:

“గంధకః రసమాకర్ష్య తేజస్సా కురుతే బంధమయః।
తస్య సృష్టిః దీపతత్వమయా, తత్త్వతః దీపబంధకః॥”

బంధదీప సిద్ధి ప్రయోగము:

1. గంధక + వంగ రసం + పాదరసము మిశ్రమంగా మర్దనము

2. పుటీకరణము: అరపుటము + దీపబంధ పుటము – 4 సార్లు

3. మంత్రబంధం:

మంత్రం:
“ఓం దీపబంధేశ్వరాయ నమః। తేజోబంధ సిద్ధిం మే దేహి॥”

గోప్య నామములు – గంధక రకాలూ:

గోప్య నామము లక్షణము

అగ్నిగంధకము అగ్నితేజస్సుతో ముడిపడిన గంధకము
చందనగంధకము స్వల్ప వాసనతో శాంతమయమైన స్వరూపం
విపులగంధకము శక్తిసంపన్నమైన, బంధశక్తి గల గంధకము

తాత్వికత:

“గంధకమేవ రసోపదానం, తేజోబంధమయ ప్రాణసూత్రం।
తేన వై బంధదీపతత్వం జ్ఞేయం సిద్ధసూత్రతయా॥”