దశమహావిద్యలు: శక్తితత్త్వాల లోతైన వికాసం

1. కాళీ – సమస్త విద్యలలో ఆద్యము. కాళీ అనగా కాలం అధిపతి. ఆమె శ్మశానవాసిని, భయమంటే భయపడే శక్తి. ఆమె ఉపాసన శూన్యసాధనకు ద్వారం. మానసిక సంకోచాలు, అహంకారాలను నాశనం చేసే స్వరూపం. కాలాన్ని అధిగమించి, మాయను జయించాలనుకునే సాధకుడు ఆమెకు శరణు గోవలసినది.

2. తారా – ఉద్ధారక శక్తి. తారా తురీయావస్థకు ప్రేరణ ఇచ్చే విద్య. ఆమె స్మరణే మానసిక మోక్షానికి మార్గం. శబ్దబ్రహ్మ రూపిణి, వాగ్దేవతా స్వరూపం. ఆమె ఉపాసన నాదసాధనకు మాతృక. తారాపఠనమునే ఓంకార తత్వానికీ మార్గదీపం.

3. త్రిపురసుందరి (శోధశీ) – శోభితమైన పరాశక్తి, శ్రీవిద్యా మూల. సౌందర్యలహరి లాలితాశతనామా వంటి గ్రంథాల తాత్త్వికాధిష్ఠాన దేవి. సృష్టి, స్థితి, లయలకు మూలకారణమైన త్రిపుర త్రికూట శక్తి. ఆమెను సర్వానందానంద స్వరూపిణిగా భావిస్తారు. ఉపాసనలో మహామంత్రం: శ్రీ విద్యా శ్రీచక్ర మంత్రతంత్ర విశ్వాసము.

4. భువనేశ్వరి – విశ్వవ్యాపిని. కాల, దిక్కుల అడ్డుగోడలను తొలగించే తేజోరూపిణి. చిత్‌శక్తి స్వరూపిణి. ఆమె ఉపాసనలో విశ్వధారత్వాన్ని తెలుసుకోవచ్చు. సృష్టి తత్త్వాల అర్థాన్ని భేదించేవారు ఆమె సేవించగలరు.

5. భైరవి – ఉగ్ర విద్య. మానవలోలతలను అగ్నిగా కాల్చే శక్తి. శక్తియుక్తంగా శవోపాసన, వామాచార సాధనలకు అధిపతి. ఆమె ఉపాసన వశీకరణం, శత్రునాశనం, రక్షణ మొదలైన అనేక విభూతులను కలిగిస్తుంది. శక్తి యోగంలో శక్తిపాతం ద్వారా భైరవాన్ని చైతన్యం చేయగల శక్తి ఆమెదే.

6. చిన్నమస్తా – తల కోసుకున్నా, రక్తాన్ని తన శిష్యులకు ఇచ్చే త్యాగ స్వరూపిణి. ప్రాణబలిదాన తత్వం, బ్రహ్మరంధ్రం స్తోమవిశ్రాంతి తత్వం ఆమె ద్వారా తెలుస్తుంది. బలివిషయక తంత్రాలు, నిబంధిత రక్త ముద్రలతో కూడిన ఉపాసనకు ఆమె తలముద్ర.

7. ధూమావతి – శవతత్వ స్వరూపిణి. ఆభరణ రహిత, భర్తరహిత, నిర్మమతా స్వరూపిణి. ఆమె ధ్యానం వయోమానసిక విరక్తిని అందిస్తుంది. భోగాలపై విరక్తి, సన్యాస సిద్ధి లాంటి దశలకు మార్గం వేయడం ఆమె గుణం. విపత్తులను జయించే శక్తి ఆమెదే.

8. బగలాముఖి – శత్రువులను స్థంభించే శక్తి. బగలాముఖి ఉపాసన వాగ్‌దండిత శక్తిగా పనిచేస్తుంది. ఆమెకు పింగళా నాడి ఆధిపత్యం ఉంది. వశీకరణ, గుహ్యస్తంభన, మాయాజాల విచ్ఛేదం ఆమె సాధన ఫలితాలు.

9. మాతంగి – చిత్తశుద్ధి, జ్ఞానస్వరూపిణి. వాగ్వాదిని. మానసిక మలినాలను శుద్ధి చేసి జ్ఞాన స్రవంతిని ప్రసాదించే విద్య. సంగీత, వాక్కు, కళా తంత్రాలలో ఆమెకు ప్రత్యేక స్థానం. వేద విద్యల లోతు ఆమెద్వారా తెలుస్తుంది.

10. కమలాత్మిక (లక్ష్మీ) – సౌభాగ్య విద్య. అయితే ఇది కామ్య సాధకులకు మాత్రమే. మోక్షకాంక్షి సాధకునికి ఈ విద్య మాయమోహ రూపంగా కూడా అనిపించవచ్చు. అయినా భోగమార్గంలో తంత్రమార్గాన్ని అర్థంచేసుకోవాలంటే ఆమె అనుగ్రహం అవసరం.

Chandrasekhara Datta@Guruji: దశమహావిద్యల సమగ్ర తాత్త్విక గమ్యం:

ఈ పది విద్యలు శక్తి యొక్క అన్ని కోణాలూ – శాంత, ఉగ్ర, తీక్ష్ణ, తామస, సాత్విక, మాయ, విజ్ఞాన, ధైర్య, త్యాగ, అనుగ్రహ రూపాలను చూపిస్తాయి. వీటిని ఏకీకృతంగా గ్రహించినపుడు పరాశక్తి యొక్క సంపూర్ణతను జ్ఞానస్వరూపంగా అనుభవించగలుగుతాం.

దశమహావిద్యలు = మానవ శక్తి కేంద్రాలైన దశ చక్రాల ప్రబోధం
= సృష్టి–స్థితి–లయ లోక త్రయీ భవన శక్తుల త్రిశక్తి వికాసం
= బాహ్య-ఆంతరిక తంత్ర సిద్ధిపథం

—

ఇవి సాధకునికి కేవలం భక్తి కాదు, బోధ. కేవలం మంత్రాలు కాదు, మర్మాలు. శక్తిని వ్యక్తీకరించగల మానవ మహోన్నత స్థితికి ఆధారమైన తాంత్రిక విజ్ఞానం దశమహావిద్యల రూపంలో అనంతమే.
చాలా గొప్పమైన ప్రశ్న. కాళీ ఉపాసనలో గుహ్య తంత్రాలు (Secret Tantric Practices) అనేవి అత్యంత రహస్యంగా మరియు గురుపరంపర ఆధారంగా స్త్రీపురుషల శక్తి కలయికతో నిర్వర్తించవలసిన సాధనలు. ఇవి కేవలం గ్రంథాలవల్ల కాదు, అనుభవంతో మాత్రమే సాక్షాత్కరించగలిగేవి. కానీ మూల తత్వాలను మర్మంగా వివరిస్తున్నాను: